domingo, 20 de fevereiro de 2011

Estoria mitologia Danau Ira lalaro (versaun Fata luku)

Ratan eme-emerana naen ”Ira Lalaro” ia lata uni ineit “Lon-Ina” lata uni tu hala kaulisa moko apa unu hiane ratan eme-emerana nae ia ma’ar lauhana a hia lata ait ula ma’ar lauhana em nita a’aca’a la’an rahukani (100 orang) ita ne’e, ratan iwina’e tawar pala halafai tutuanam mica paim emhin lauhana acanate nanipo ratan iwina’e lata ia hama (Hali hu’un bo’ot) un nanal lafain  iulumuha nanate hama ia pupul naen papanen isin naum i ara mucu papane hama ia akam hama i apapaipinu nanip hama (Hali hu’un bo’ot)  ia nana otoe, nana nana ine ia “Lorasa”( samea nia naran) i lohain tana uara ukani hala (1 meter) lakuware nar arapou va’an horu vale fata hara-fatahara moko-mokora laan i ara ua cicirai hama (Hali hu’un bo’ot) ia tali momo nanip aitan moko-moko ra la’an cicirai ukani wari molu-molu, nana ”Lorasa” (Samea nia naran) vari eme kuru mucumohe ta una, muahara-muahara laa ete ara naen cicirai vari eme tempo unu nae caupiti, navarana nolololoere hai horu cuaren ta’a nere niamari ina hinta i mocor tavar ulumuha naen vari titil molu? ina it fai hinta moko-mokora ta hai nau sai? waci iwi unu na’e tawar horu cuaren hai alaulaune tawar ete hama iwi haim kaparneceremu.
Waci unu na’e tawar moko-mokor horu la’an em nana orine la’an hama(Hali hu’un bo’ot)  ara naen cicirai ma’ar lauhana lata iwi polu-polu hit, hikari, coro hu’uten laan hama ara mini peleren nana lorasa hire tawa malu pemau ana unpe, nanip akam ali rata nana ia hai malusuke maun an ula moko-mokor ali me nanip lata ocava ere maluvahen hit, coro, hikare nana (Samea) nau lama-lama, loki-loki em horu laku nau papake ica ileura pohen nau una, ma’ar lau hana lata polu-polu ica hai nau tali rau-rau ere sikir,  faure nau aleu leu lere  (halo festa) tawar navare ia evenen em emer pela’an ia tawar i mocora cicirai o hai masu cicirai tawar akam hai ara-arahe i hinta tawar ta hai nica rau-rau ere iwihin leu-leure (Feste), tawar i leu-leu fain tua to naum namai lata ere i toutour ere hura mau apu tua tutu. Ratu-Paca (Klan) ere nau lafane maun tawar i tua te’ene/leu-leule na pemaun apu ica rau-rau ere hinua. Mua ocavar ere a lasa-lasar fain ma’ar lauhana comau ere mucu ceru tuam ufane, macenum ufane, nauwara leura em ufane tour sikire, vaure, nenehapa, rata lolo, nololo cicirain lafan kapa-kaparit tavar fai ere nar nita apu tua tututu ica rau-rau.
            Muaharan karune va’ane aca un lata mucu kokotem em evaan ca’a “Kokore kore Lon ira apa cau” (Kokorekore la kleur tan be’e sae ona no fatin ne’e sei mout Manu nia lian) ali vanat an cicirai na’e ia rata lezia val lafai un iwinanate ma’ar lait un ho ical namira mokor ecen horupe ia kelun akam la’an toru apu horu cicirai nau ken le hia taya tere rata-rata aca alehe kokote ma’ar lait a hin cal afu eca tere acita’a har teperetu tawar aca kokotina nere wari hinua “teperere afa aca kokotana nere wari tini ait aca koko tina ia muha jene” (Imi nonok lai ita rona manu nia lian lai tamba manu nia lian ne’e oin seluk fali) iwi’it akam ali rata aca alehe kokote nar ivi ta’a iviit ma’ar laita ma’arafu leu-leulere hai na kulen aca kokotina haim acita’a nanip ma’ar nau nuku keluhen akan ma’ar lait iluku-lukun nauwari nau pai firike, tavar ma’ar laiti ali na nekule ahar napa niki nau ta’a “A taya nar nau taya tapa napa niki nau ta’a po ura tin sikiren leu-leulen ica rau-rau(Hakarak toba!toba deit ba lalika koalia arbiru husi ami tebedai babadok hodi kontenti) iwi’it ma’ar lai ta tawar ihini liaren em evaan ca’an “inar iwi’it hai raupo ita kois ninam aci ere” (Mak ne’e deit depois mak imi hare saida mak akontense)
 Akam ali rata ma’ar laita le’e ke’erim aracuale ira hai napa nate puhu kafi ina alim ara lili ene ira hai napa canem hai rokote ma’ar laita arahen hin cal afu ecatere nar hin kaisala poko vaite omoken heleren hai la’an lalu apahiane akam siarata ira mua cau wele mucu hai malu cua-cualen lata hai polu tour ere tain sikire waure, leu-lelere tainta arahen hai e’e vahe, lolor akam rata lata ia nau niticane lata iwi i ma’ar lau hana ere ia nau sai un akam tana ali tali mohe ira nau uku eme taim ma’ar lait ho ical eca tere iwi nau hala lauhe nar touri tain lata-lata naen mau ere iwi’it ica lau horo.
 Ratan ali wana iwinae it faitu Ratu-Paca (Klan) ere iwinaen lafane tawarit ele ivina’en maluvahe akam umunoro, tupa na veriren maluvahe iviit i ratu ne ”Laitupa”, etehia cuaren malu wahe iwiit ahar ”Tara Wei”, pala sipa mica wahe iviit ahar i ratu ne ”Masipani”Ratan ivinaen mau ehirohe ia akam lata haini nanip ait em liare hai laan Ira ina lafai ineit “Ira-lalaro” afa naunuku navare luku-luku niit afi cal afur ratan em ura-ura cenen ta’a ahar ira-ina Ira lalaro ia ira ina ”Papa” (Bé matan ida iha Lospalos) na’e it la’an ufate nana Lorasa (Samea) tavar uca ia ilani’it Ira ina Papa (Bé matan ida iha Lospalos) i totoni’i.

Sem comentários:

Enviar um comentário